Akoestische gitaar opnemen klinkt eenvoudig, maar in de praktijk zijn er best wel wat zaken om rekening mee te houden. Welke microfoon heb je nodig? Hoe plaats je die microfoon? In welke ruimte neem je op? Daarnaast is de manier van spelen ook enorm belangrijk. In dit artikel vertel ik je alles wat je nodig hebt om zelf akoestische gitaar opnames te maken.
Tip 1 – Stem je gitaar
Dit klinkt logisch, maar ik heb vaak genoeg demo’s gehoord die even vlug zijn opgenomen waarvan de performance uiteindelijk zo magisch is dat hij gebruikt wordt in de uiteindelijke versie. Als je gitaar dan nét niet zuiver gestemd is dan maak je het jezelf erg lastig.
Als je een Capo gebruikt, stem je gitaar dan mét Capo en iedere keer dat je de Capo verplaatst. Zorg er ook voor dat je even nieuwe snaren op je gitaar zet voor belangrijke opnames. Doe dit een dag of twee voor de opname zodat de snaren een beetje kunnen oprekken.
Tip 2 – Kies een stille opnameruimte
Een akoestische gitaar is een dynamisch instrument. Om de allerzachtste noten te kunnen horen moet je opnemen in een stille ruimte. Sluit je ramen en deuren, ook al is het midden in de zomer (je moet wat over hebben voor een goede opname), zet je wasmachine uit, haal de batterijen uit je klok en blijf uit de buurt van andere lawaaiige apparatuur.
Kies een ruimte die niet té klein is en die redelijke gemeubileerd is zoals een woonkamer of slaapkamer. En dus geen badkamer of kledingkast.
Tip 3 – Kies je Microfoon
Sommige akoestische gitaren hebben een element ingebouwd. Voor op het podium is dit super handig, maar in de studio raad ik toch echt aan om een microfoon te gebruiken. De klank van een microfoon is zo veel beter. Er zijn 3 verschillende soorten microfoons die veel gebruikt worden bij het opnemen van akoestische gitaar.
Dynamische microfoon
Een Dynamische microfoon zoals de Shure SM57 is een betaalbare, compacte microfoon die breed inzetbaar is. Een dynamische microfoon vereist geen fantoomvoeding en kun je dus makkelijk aansluiten op iedere geluidskaart. Dynamische microfoons klinken over het algemeen iets doffer dan condensator microfoons en reageren ook minder snel.
Condensator microfoon
Een condensator microfoon vereist wel fantoomvoeding, maar kan daardoor wel veel nauwkeuriger hoge frequenties opnemen. Condensator microfoons zijn veel gevoeliger en nemen dus in tegenstelling tot dynamische microfoons ook veel meer omgevingsgeluid op. Hierdoor wordt het nog belangrijker om in een stille ruimte op te nemen. Condensator microfoons zijn iets prijziger dan dynamische microfoons, maar je krijgt daar wel een betere kwaliteit voor terug.
Condensator microfoons zijn te verkrijgen in twee uitvoeringen: grootmembraan en kleinmembraan. Een grootmembraan condensator neemt makkelijker lage frequenties op. Door het grote opname oppervlak is de microfoon ook minder gevoelig voor ruis. Bovendien kun je deze microfoon ook prima inzetten voor andere doeleinden zoals zangopnames.
Een kleinmembraan condensator is compacter en reageert veel sneller op transienten. Hierdoor kun je nog beter hoge frequenties opnemen.
Context
Het type microfoon dat je kiest, is dus volledig afhankelijk van de context. Heb je een akoestische gitaar die vrij veel hoog bevat? Dan kun je de opname warmer maken door een dynamische microfoon te kiezen.
Wil je liever een natuurlijk klinkende opname maken? Dan kun je beter kiezen voor een kleinmembraan condensator. Wil je meer laag? Dan is een grootmembraan condensator een optie.
Tip 4 – Opnameafstand
Het type microfoon is belangrijk, maar nog belangrijker is de plaatsing van de microfoon. Ten eerste moet je bedenken waar in de ruimte je gaat opnemen. Het is verstandig om uit de buurt te blijven van reflecterende oppervlakken zoals muren, ramen, tafels en bureaus. Deze oppervlakken reflecteren het geluid van je gitaar wat vervolgens vertraagd bij de microfoon terecht komt. Dit levert zogenaamde kamfilters op wat leidt tot ongewenste verkleuring van je opname.
Naast de positie in de ruimte, is ook de afstand tussen je instrument en de microfoon enorm belangrijk. Neem je té ver weg op? Dan heb je meer last van omgevingsgeluid en galm van de ruimte.
Neem je té dichtbij op? Dan neem je meer van je plectrum op en is de kans op storende bijgeluiden groter. Bovendien luistert niemand met zijn oor naast een gitaar, wat sowieso geen natuurlijke opnames oplevert.
Zoals vaak, ligt het antwoord in het midden. Begin op 1 meter afstand tot je gitaar en richt de microfoon op de 12e fret voor een goed startpunt.
Tip 5 – Kleding
Ook niet onbelangrijk is de kleding die je draagt. Truien met lange mouwen kunnen storende bijgeluiden geven tijdens het spelen van slagjes. Ook ringen, kettingen of knopen kunnen tegen je gitaar tikken wat afleidt van je performance.
Tip 6 – Zet de microfoon niet voor het klankgat
Naast de afstand is ook de positie ten opzichte van je gitaar belangrijk. Als je de microfoon recht voor het klankgat plaatst dan levert dat over het algemeen ongewenste vervorming op. Uit het klankgat komt namelijk veel lucht en als er iets is waar microfoons niet tegen kunnen dan is dat een grote hoeveelheid luchtverplaatsing. Als je hard in je microfoon blaast dan kan het membraan zelfs scheuren.
Voor de rest kun je experimenteren met de positie. Ga je meer richting het klankgat? Dan levert dat meer laag op. Ga je meer richting de 7e fret? Dan hoor je meer van de snaren in plaats van de body. Ook het kantelen van je microfoon heeft invloed op de klank, dus besteed wat tijd om verschillende microfoon posities uit te proberen.
Tip 7 – Kies de juiste plectrum
Er bestaan allerlei plectrums van verschillende materialen en diktes. Een flexibele, dunne plectrum resulteert in een dunnere klank met meer nadruk op de snaren dan een stevigere plectrum.
Ook de manier waarop je het plectrum vasthoudt maakt uit. Pak je het plectrum aan het uiteinde vast, of aan het begin? Zet je het plectrum recht op de snaren of onder een kleine hoek?
Tip 8 – Speelwijze
Het allerbelangrijkste is uiteindelijke de gitarist zelf. Je kunt opnemen in de duurste studio ter wereld, maar zonder een goede performance schiet je daar niets mee op.
Dynamiek
Een akoestische gitaar klinkt heel anders op verschillende speel niveaus. Speel je zacht? Dan is de klank warmer, maar hoor je tegelijkertijd ook meer bijgeluiden zoals het schuiven van je vingers over de snaren. Als je harder speelt dan wordt de klank wat helderder of agressiever.
Positie
De positie van je slaghand maakt ook veel uit. Als je vlak bij de brug speelt dan klinkt de gitaar een stuk dunner dan als je boven het klankgat speelt. Speel je meer richting de 12e fret dan klinkt de gitaar nog wat warmer.
Laag / Hoog
Dit vereist misschien wat oefening, maar je kunt de balans tussen lage en hoge frequenties beïnvloeden door nadruk te leggen op de onderste drie of de bovenste drie snaren. Door net iets meer druk te geven aan het begin of eind van je slag kun je zo de klankkleur van je gitaar beïnvloeden.
Conclusie
Een akoestische gitaar opnemen is kortom niet eenvoudig, maar als je rekening houdt met deze 8 tips dan kom je al een heel eind. Natuurlijk zijn er nog veel meer manieren om een akoestische gitaar op te nemen. Zo kun je met 2 microfoons stereo-opnames maken, maar daardoor wordt het gelijk een stuk complexer. Begin dus gewoon met 1 microfoon en maak verschillende opnames op verschillende posities. Na een tijdje weet je precies hoe je voor jouw situatie de best mogelijke opname kunt maken!
Heb je vragen over het opnemen van akoestische gitaar, microfoons, of andere muziekproductie gerelateerde onderwerpen? Stel ze dan gerust in de comments onderaan de pagina, of stuur me een mailtje.
